هدف اصلی کوپلینگ
هدف اصلی کوپلینگها این است که در عین پیوند دادن و متصل کردن دو قطعه چرخشی و دوار، تا حد مجاز و استاندارد ناهمترازیها و انحرافات محوری، زاویهای یا مختلط بین دو قطعه دوار و تکانهای انتهایی را جبران کنند.
کاربرد کوپلینگ
کوپلینگها معمولاً اجازه قطع اتصال و جدا شدن شفتها را در هنگام کار ندارند، اگرچه کوپلینگهایی تحت عنوان کوپلینگهای محدودکننده گشتاور وجود دارند که قادرند هنگامی که گشتاور از حد مجاز فراتر رفت، امکان لغزش یا جداشدن شفتها را فراهم کنند.
توجه: انتخاب، نصب و نگهداری درست کوپلینگها میتواند منجر به کاهش زمان و هزینه تعمیر و نگهداری شود. برای اطمینان از نصب درست کوپلینگ باید موتور و شفت در امتداد هم و در یک محور باشند.
علت استفاده از کوپلینگ ها
تنها در صورت موازی و هم راستا بودن شفتها (محرک و متحرک) با تلرانسهای قابل قبول، میتوان نیروها را با وسیلههای مختلف دندهای یا درایوها انتقال داد. بنابراین کوپلینگها برای اتصال انتهای شفتهای هم محور و همراستا یا جبران ناهم راستایی آنها به طوری که گشتاور (توان) به خوبی منتقل گردد، به کار میروند.
ناهم محوری یا ناهم ترازی
بنابراین اگر در هر زمان و بنا به هر دلیلی، شفت ماشینآلات محرک و متحرک در یک راستا قرار نگیرد، اصطلاحاً ناهممحوری یا ناهمترازی در سه نوع (محوری یا موازی، زاویهای، ترکیبی یا مختلط) رخ میدهد که علت ۶۰% از خرابی ماشینآلات صنعتی است.
کاربردها و مزایای استفاده از کوپلینگ
کوپلینگهای شفت برای اهداف مختلفی از جمله هم محور کردن ماشین آلات صنعتی استفاده میشوند. اما عملکرد اصلی آنها انتقال نیرو و قدرت از یک سیستم محرک به یک سیستم متحرک است (مثلاً: انتقال قدرت و حرکت دورانی موتور به شفت پمپ از طریق کوپلینگ)
از متداول ترین کاربردها و مزایای کوپلینگ ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اتصال دو قطعه از تجهیزات دوار که دارای حرکات لرزشی بوده و به طور جداگانه تولید میشوند مانند ژانراتور و شفت خروجی موتور
- همتراز و هم محور کردن موتور و شفت پمپها
- کاهش یا حذف ارتعاشات و شوکهای ناگهانی وارده به سیستمهای انتقال نیرو
- کاهش هزینههای تعمیر، نگهداری و جایگزینی
- محفاظت از تجهیزات دوار در برابر فشار زیاد و اضافه بار
- تغییر خواص ارتعاشی تجهیزات دوار
- انتقال قدرت و گشتاور از انتهای یک شفت به انتهای شفت دیگر
جنس و متریال مورد استفاده در کوپلینگ ها
مواد و متریال مورد استفاده در ساخت کوپلینگها بر عملکرد و مناسب بودن آنها برای کاربردهای خاص مانند صنایع غذایی، پزشکی، هوافضا و … تأثیر میگذارد. در ساخت کوپلینگها به طور معمول از آلیاژهای آلومینیوم، فولاد ضدزنگ (استنلس استیل) یا چدن اسفاده میشود تا از شکستگی آنها در هنگام تغییرات شدید دمایی جلوگیری شود، اما بسته به کاربرد می توانند از استیل حاوی فولاد و تیتانیوم و الاستومرهای لاستیکی نیز ساخته شوند.
انواع کوپلینگ ها
در حالت کلی، کوپلینگ بر اساس نوع ساختار و نوع اجزاء کاربردی به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
کوپلینگ های صلب و سخت
کوپلینگهایی که برای اتصال دو شفت و دو محور کاملاً هم محور و هم راستا به کار میروند و قابلیت تحمل و جبران ناهمترازی و ناهمراستایی دو شفت را ندارند و شامل شفتهای زیر میگردند:
- کوپلینگهای فلنجدار
- کوپلینگهای پوستهای یا شکافدار
- کوپلینگهای غلافی
- کوپلینگهای غلافی با پین مخروطی
- کوپلینگهای مخروطی قفلکننده
- کوپلینگهای گیرهای یا اسپیلت _ماف
- کوپلینگهای رینگی
- کوپلینگهای هیرث
کوپلینگهای انعطافپذیر مکانیکی
کوپلینگهایی که قابلیت تحمل و جبران ناهمترازی و ناهمراستایی دو شفت را دارند و به آنها اجازه انحرافات در راستای محوری یا شعاعی را میدهند که از جمله این کوپلینگها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کوپلینگهای توربوفلکس
- کوپلینگهای شبکهای یا فالک
- کوپلینگهای زنجیری
- کوپلینگهای اولدهام
- کوپلینگهای چرخ دندهای
- کوپلینگهای رولکس
- کوپلینگهای لولهای
- کوپلینگهای آکاردئونی
- کوپلینگهای فکی
- کوپلینگهای پارافلکس یا چرخی
- کوپلینگهای دیافراگمی
- کوپلینگهای مغناطیسی
- کوپلینگهای دیسکی
کوپلینگ لاستیکی
کوپلینگهای لاستیکی نوعی از کوپلینگها هستند که با استفاده از متریال و الاستومرهای لاستیکی قوی و بادوام ساختهمیشوند و بهطور گسترده در بسیاری از کاربردهای صنعتی بهخصوص در موتورهای مختلف و به واسطه خواص نرم پیچشی و اثرات تعدیلی خود بر لرزشها و ارتعاشات مشکل زا، کاربرد دارند.
کار کوپلینگ لاستیکی
در واقع از کوپلینگهای لاستیکی جهت اتصال دو شفت برای انتقال نیرو و همچنین خنثیسازی و مهار ضربات و ارتعاشات ناشی از راه اندازی و توقف ناگهانی تجهیزات مکانیکی، استفاده میشود.
لاستیک به کار رفته در این کوپلینگها به عنوان ضربهگیر یا دمپر عمل میکند که نقش گرفتن ضربههای ناگهانی و ارتعاشات وارده به سیستم انتقال نیرو را دارد و باعث هدر رفت انرژی وارده به دستگاههای صنعتی و کاهش سر و صدا و لرزش تولیدی میشود.
کاربرد کوپلینگ لاستیکی
از کوپلینگهای لاستیکی در صنایع خودرو و ماشینآلات، صنایع لاستیکسازی، صنایع غذایی، پزشکی، هوافضا، صنایع پتروشیمی، صنایع فولاد، متالورژی و بیشتر در دستگاهها و سیستمهای صنعتی زیر استفاده میگردد:
- پمپها و کلوز پمپها
- پمپهای زیر آب
- تجهیزات کشاورزی
- جرثقیلها
- فنها
- موتورهای برقی (الکتروموتورها)
- پمپها و موتورهای سانتریفیوژ
- توربینهای گاز
- توربینهای بخار
- موتورهای احتراق داخلی
- کمپرسورها
مزایای کوپلینگ های لاستیکی
- قابلیت اتصال دو قطعه دوار (شفت)
- قابلیت انتقال گشتاور از یک شفت محرک به یک شفت متحرک
- قابلیت جبران و تعدیل ناهمترازی موجود بین دو شفت
- قابلیت کاهش انتقال بارهای ارتعاشات ازیک شفت به شفت دیگر یا قابلیت جذب این ارتعاشات توسط ماده لاستیکی
- قابلیت عملکردی به عنوان فیوز در هنگام بالاتر از حد مجاز رفتن نیرو یا واردن شدن ضربه و شوک ناگهانی
- قابلیت کاهش ضربه و لرزش از منبع قدرت به سایر بخشها
- قابلیت انتقال ایمن گشتاور نیرو
معایب کوپلینگ های لاستیکی
-
فرسودگی متریال لاستیکی کوپلینگها
متریال لاستیکی مورد استفاده در این کوپلینگها با گذشت زمان در معرض تخریب و فرسودگی قرار میگیرند. در طی چرخههای فشردهسازی و نیروهای برشی، گرما ایجاد میشود، که به تدریج، باعث تجزیه ساختار مواد میشود. که در نهایت، مواد سازگار به تعویض و جایگزینی نیاز پیدا میکنند.
-
قطر بزرگ و وزن زیاد کوپلینگ های لاستیکی
از آنجایی که لاستیک بسیار ضعیفتر از فولاد است، از لاستیک در قطرهای بزرگ استفاده میشود تا نیروهایی وارده در هر نوع کوپلینگی را به حداقل برساند. اندازه و ابعاد بزرگ ممکن است در برخی از کاربردها مشکلی ایجاد نکند، اما در سایر کاربردها میتواند یک متغیر مشکلزا تلقی شود.
جنس و متریال مورد استفاده در کوپلینگ های لاستیکی
متریال و جنس کوپلینگهای لاستیکی بسته به شرایط و محیط عملکرد و نوع ضربه و ارتعاشی که بدان وارد میشود، میتواند یکی از پلیمرهای لاستیکیNR ، NBR، CR، PU، SBR، EPDM یا لاستیک منجیدار باشد.
لاستیک NR
لاستیک NBR
لاستیک CR / نئوپرن
لاستیک PU (پلی اورتان یا پلی یورتان)
لاستیک EPDM
لاستیک منجیددار
کوپلینگ لاستیکی پلی اورتان
انواع رابر کوپلینگ (کوپلینگ لاستیکی)
نوع كوپلینگهای لاستیکی باید با توجه به نوع كاربرد آنها در دستگاه و سیستم مورد نظر انتخاب شود که در حالت کلی کوپلینگهای لاستیکی به انواع زیر تقسیم میشوند:
- کوپلینگهای۳پر، ۴پر، ۶پر، ۸ پر، ۱۰ پر، ۱۲ پر
- کوپلینگهای تایری یا فرغونی
- کوپلینگهای چرخدندهای یا دندهای
- کوپلینگهای فانوسی
- کوپلینگهای لقمهای
- کوپلینگهای بشکهای
- کوپلینگهای لولهای
- کوپلینگهای فندکی
- کوپلینگهای گشنیزی
- کوپلینگهای دندان خرگوشی
- کوپلینگهای پروفیلی
- کوپلینگهای تخممرغی
- و…
لطفا برای ارائه هرچه بهتر خدمات سپاهان لاستیک با ثبت امتیاز و دیدگاه خود به کمک کنید.